Sáng ngày 04/11/2025, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) phối hợp cùng Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam) tổ chức Hội thảo “Quản trị tài chính - Kiểm toán - Thuế: Nền tảng nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp tư nhân”. Sự kiện thu hút sự tham dự của hơn 70 đại biểu, gồm các chuyên gia, nhà quản lý, đại diện các cơ quan báo chí và gần 60 doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong nhiều lĩnh vực.

Mục tiêu và ý nghĩa sự kiện

Hội thảo nhằm mục đích hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt các xu hướng và quy định mới về chính sách thuế, chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), cũng như các công cụ quản trị tài chính hiện đại. Đồng thời, thông qua chia sẻ thực tiễn từ các chuyên gia, các doanh nghiệp sẽ có cơ hội nhìn nhận lại hoạt động nội bộ, phát hiện những điểm cần cải thiện và áp dụng các giải pháp phù hợp để tăng cường tính minh bạch, hiệu quả và khả năng cạnh tranh.

Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất cả nước, hiện có hơn 345.000 doanh nghiệp đang hoạt động (theo Cục Thống kê TP.HCM, năm 2025), trong đó doanh nghiệp tư nhân chiếm trên 97%. Khu vực này không chỉ đóng góp lớn cho GRDP mà còn là động lực chủ lực của đổi mới sáng tạo, tạo việc làm và thu hút đầu tư. Việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - kiểm toán - thuế, là ưu tiên quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của Thành phố giai đoạn 2025 - 2030.

Phát biểu khai mạc, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, nhấn mạnh Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW (tháng 5/2025) về phát triển kinh tế tư nhân, khẳng định khu vực này là động lực quan trọng của nền kinh tế, cần được khuyến khích và tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ, bền vững. Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030 có khoảng 2 triệu doanh nghiệp tư nhân, đóng góp 55 - 58% GDP, 35 - 40% thu ngân sách và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động; tầm nhìn đến 2045, khu vực tư nhân Việt Nam đạt năng lực cạnh tranh khu vực và quốc tế.

Nghị quyết cũng đề ra 8 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nhấn mạnh đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực và đặc biệt là nâng cao năng lực quản trị, minh bạch tài chính, tăng cường kiểm toán, tuân thủ thuế - những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển hiệu quả. Song song đó, TP.HCM đang triển khai Nghị quyết 98-NQ/TW về cơ chế đặc thù, thúc đẩy chuyển đổi số và mô hình tăng trưởng mới. ITPC cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp qua hoạt động xúc tiến đầu tư - thương mại, tư vấn pháp lý và hỗ trợ quản trị, góp phần phát triển khu vực tư nhân năng động, sáng tạo.

Cập nhật khung pháp lý kiểm toán

Trọng tâm của Hội thảo là các thay đổi pháp lý quan trọng về kiểm toán. Bà Trương Thị Bích Loan - Giám đốc Dịch vụ Kế toán và Đảm bảo Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam), đã phân tích sâu Nghị định 90/2025/NĐ-CP (ban hành 14/4/2025), quy định yêu cầu kiểm toán bắt buộc đối với các công ty có quy mô lớn. Cụ thể, doanh nghiệp phải kiểm toán nếu đáp ứng 2 trong 3 tiêu chí: tổng tài sản trên 100 tỷ đồng, doanh thu trên 300 tỷ đồng và sử dụng trên 200 lao động tham gia BHXH. Để đảm bảo tuân thủ, bà Loan cũng chỉ rõ các chế tài tại Nghị định 228/2025/NĐ-CP (ban hành 18/8/2025), bao gồm mức phạt từ 20 đến 50 triệu đồng nếu không thực hiện kiểm toán bắt buộc (Điều 27), cùng các mức phạt lên đến 200 triệu đồng cho hành vi cản trở (Điều 29). Mức phạt này sẽ tăng gấp đôi đối với các đơn vị có lợi ích công chúng.

Chuyển đổi số và rủi ro thuế

Về lĩnh vực thuế, các chuyên gia cảnh báo rằng ngành thuế đang chuyển đổi số mạnh mẽ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để tối ưu quản lý. Thống kê 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy, dù số cuộc thanh kiểm tra giảm 21,61% (còn 39.236 cuộc), tổng số thu ngân sách lại tăng 22,13% so với cùng kỳ, phản ánh hiệu quả của việc thanh tra dựa trên rủi ro. Tổng số tiền kiến nghị xử lý tài chính là 41.376 tỷ đồng. Các chuyên gia lưu ý rằng cơ quan thuế đang tập trung thanh kiểm tra vào các ngành nghề có rủi ro cao như bất động sản, sản xuất EPE, FMCG và các giao dịch rủi ro như giao dịch liên kết, chuyển nhượng vốn. Các dạng rủi ro phổ biến mà doanh nghiệp tư nhân thường gặp, bao gồm: sử dụng hóa đơn không hợp pháp (thuế GTGT); không kê khai đúng giao dịch liên kết hoặc áp dụng sai ưu đãi (thuế TNDN); kê khai chi phí lương không đúng thực tế hoặc không kê khai thuế khi cổ đông chuyển nhượng vốn (thuế TNCN); và không khấu trừ thuế nhà thầu nước ngoài (thuế NTNN). Từ đó, doanh nghiệp được khuyến nghị rằng cần chủ động rà soát quy trình nội bộ, nâng cao năng lực đội ngũ và minh bạch hóa hồ sơ để thích ứng hiệu quả.

Giải quyết bài toán quản trị nội tại, bà Đinh Thị Hương Giang, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Doanh nghiệp Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam), chỉ ra vấn đề cốt lõi của nhiều doanh nghiệp tư nhân là sự thiếu minh bạch và khác biệt lớn giữa số liệu quản trị nội bộ và số liệu báo cáo thuế. Bà nhấn mạnh rằng gốc rễ vấn đề nằm ở tư duy của chủ doanh nghiệp và đây là rào cản chính khiến doanh nghiệp chưa thành công khi gọi vốn hoặc M&A. Bà Giang đã đề xuất một lộ trình chuyển hóa doanh nghiệp thực tiễn theo từng giai đoạn. Giai đoạn 1 (0-3 tháng) tập trung vào rà soát tổng quát, đối chiếu số liệu và lập bản đồ rủi ro. Giai đoạn 2 (3-12 tháng) là giai đoạn chuẩn hóa, xử lý các chênh lệch đã phát hiện, nâng cấp hệ thống kiểm soát nội bộ và chuẩn hóa báo cáo quản trị, đặc biệt là báo cáo dòng tiền 13 tuần. Giai đoạn 3 (12-24+ tháng) là giai đoạn tăng cường hiệu quả, thực hiện kiểm toán chính thức, lập ngân sách, theo dõi KPI, triển khai các giải pháp công nghệ như ERP/BI và thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ.

ITPC cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp

Thông qua Hội thảo, ITPC kỳ vọng cộng đồng doanh nghiệp tư nhân sẽ trang bị được những kiến thức và công cụ quản trị tài chính, kiểm toán và thuế thiết yếu để nâng cao tính minh bạch, hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh. ITPC cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua các chương trình xúc tiến đầu tư, tư vấn pháp lý và kết nối đối tác chiến lược, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng khu vực kinh tế tư nhân TP.HCM.